Catechismus 1199
1200 Idem mysterium Paschale ubique celebrant Ecclesiae Dei, a prima Hierosolymorum communitate usque ad Parusiam, fidei apostolicae fideles. Mysterium in liturgia celebratum unum est, sed formae eius celebrationis sunt diversae.
1201 Inscrutabiles mysterii Christi tales sunt divitiae ut nulla traditio liturgica possit eius expressionem exhaurire. Historia ortus et progressionis horum rituum mirabilem testatur complementaritatem. Cum Ecclesiae has traditiones liturgicas in fidei et sacramentorum fidei communione duxerunt in vitam, mutuo se locupletaverunt et creverunt in fidelitate Traditioni et communi totius Ecclesiae missioni(961).
(961) cf. Paulus VI, Adh. ap. Evangelii nuntiandi, EN 63-64: AAS 68 (1976) 53-55.
1202 Diversae traditiones liturgicae propter ipsam Ecclesiae missionem sunt ortae. Ecclesiae eiusdem geographici et culturalis spatii pervenerunt ad mysterium Christi per expressiones peculiares, culturaliter proprias, celebrandum: in traditione « depositi fidei » (cf. 2Tm 1,14), in liturgico symbolismo, in fraternae communionis organizatione, in theologica mysteriorum intelligentia et in sanctitatis typis. Sic Christus, omnium populorum Lux et Salus, in liturgica cuiusdam Ecclesiae vita, populo et culturae manifestatur ad quos illa missa et in quibus radicata est. Ecclesia est catholica: in suam unitatem omnes veras culturarum divitias, potest, eas purificans, colligere(962).
(962) cf. Concilium Vaticanum II, Const. dogm. Lumen gentium, LG 23: AAS 57 (1965) 28-29; Id., Decr. Unitatis redintegratio, UR 4: AAS 57 (1964) 95.
1203 Traditiones liturgicae seu ritus nunc usitati in Ecclesia sunt ritus latinus (praecipue ritus Romanus, sed etiam ritus quarumdam localium Ecclesiarum, sicut ritus Ambrosianus, vel quorumdam ordinum religiosorum) et ritus Byzantinus, Alexandrinus seu Copticus, Syriacus, Armenius, Maronita et Chaldaeus. « Traditioni (...) fideliter obsequens, sacrosanctum Concilium declarat sanctam Matrem Ecclesiam omnes ritus legitime agnitos aequo iure atque honore habere, eosque in posterum servari et omnimodo foveri velle »(963).
(963) Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 4: AAS 56 (1964) 98.
1204 Liturgiae celebratio debet igitur diversorum populorum correspondere indoli atque culturae(964). Ut mysterium Christi « ad oboedientiam fidei in cunctis gentibus » patefiat (Rm 16,26) , in omnibus culturis annuntiari, celebrari et in vitam duci debet ita ut hae ab illo non aboleantur, sed redimantur et perficiantur(965). Multitudo filiorum Dei cum eorum humana propria cultura et per illam, a Christo assumptam et transfiguratam, accessum habet ad Patrem, ad Ipsum in uno Spiritu glorificandum.
(964) cf. Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 37-40: AAS 56 (1964) 110-111.
(965) cf. Ioannes Paulus II, Adh. ap. Catechesi tradendae, CTR 53: AAS 71 (1979) 1319-1321.
1205 « Consideretur oportet in liturgia, et praesertim in sacramentorum liturgia, partem immutabilem inesse, utpote divinitus instituta, cuius Ecclesia est custos, et partes quae mutari possunt, quas ipsa potest et interdum debet ad culturas componere populorum recens evangelizatorum »(966).
(966) Ioannes Paulus II, Litt. ap. Vicesimus quintus annus, 16: AAS 81 (1989) 912-913; cf Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 21: AAS 56 (1964) 105-106.
1206 « Varietas liturgica fons auctus esse potest, sed etiam contentiones suscitare, inscitias invicem et etiam schismata. Patet hac in re varietatem non debere unitati nocere, nec exprimi posse nisi per fidelitatem erga fidem communem, erga signa sacramentalia, quae Ecclesia a Christo accepit, atque erga hierarchicam communionem. Accommodatio ad culturas cordis conversionem exigit et, si necesse sit, etiam intermissionem consuetudinum avitarum cum fide catholica insociabilium »(967).
(967) Ioannes Paulus II, Litt. ap. Vicesimus quintus annus, 16: AAS 81 (1989) 913.
1207 Oportet ut liturgiae celebratio ad se in cultura populi tendat exprimendam ubi Ecclesia invenitur, quin se illi submittat. Ex alia vero parte, liturgia ipsa est culturarum generatrix et efformatrix.
1208 Diversae liturgicae traditiones, seu ritus, legitime agnitae, quatenus idem Christi mysterium significant et communicant, Ecclesiae manifestant catholicitatem.
1209 Criterium, quod unitatem in traditionum liturgicarum tuetur pluriformitate, est Traditioni apostolicae fidelitas, id est: communio in fide et sacramentis ab Apostolis receptis, quae quidem communio a successione apostolica significatur et in tuto ponitur.
1210 Sacramenta novae Legis a Christo sunt instituta et numero sunt septem, scilicet, Baptismus, Confirmatio, Eucharistia, Poenitentia, Unctio infirmorum, Ordo et Matrimonium. Septem sacramenta omnes gressus omniaque magni ponderis momenta in christiani vita attingunt: ipsa vitae fidei christianorum originem et augmentum, sanationem praebent atque missionem. In hoc quaedam habetur similitudo inter vitae naturalis gressus illosque vitae spiritualis(968).
(968) cf. Sanctus Thomas Aquinas, Summa theologiae, III, q. 65, a. 1, c: Ed. Leon. 12, 56-57.
1211 Secundum hanc analogiam, imprimis tria exponentur sacramenta initiationis christianae (caput primum), deinde sacramenta sanationis (caput secundum), tandem sacramenta quae in servitium sunt communionis et missionis fidelium (caput tertium). Hic utique ordo unicus possibilis non est, sed perspicere permittit sacramenta quemdam efformare organismum in quo unumquodque particulare sacramentum suum habet locum vitalem. In hoc organismo Eucharistia locum obtinet singularem quatenus « sacramentorum sacramentum »: « Omnia alia sacramenta ordinari videntur ad hoc sacramentum sicut ad finem »(969).
(969) Sanctus Thomas Aquinas, Summa theologiae, III, q. 65, a. 3, c: Ed. Leon. 12, 60.
1212 Per initiationis christianae sacramenta, Baptismum, Confirmationem et Eucharistiam, omnis vitae christianae ponuntur fundamenta. « Divinae consortium naturae, quo homines per Christi gratiam donantur, similitudinem quandam prae se fert ortus vitae naturalis, eius incrementi et alimonii. Etenim Baptismo renati fideles Confirmationis sacramento roborantur ac tandem in Eucharistia cibo vitae aeternae vegetantur, ita ut hisce initiationis christianae sacramentis thesauros vitae divinae magis magisque percipiant atque ad perfectionem caritatis progrediantur »(970).
(970) Paulus VI, Const. ap. Divinae consortium naturae: AAS 63 (1971) 657; cf Ordo initiationis christianae adultorum, Praenotanda 1-2 (Typis Polyglottis Vaticanis 1972) p. 7.
1213 Sanctum Baptisma totius est fundamentum vitae christianae, vitae spiritualis ianua atque ostium ad reliqua sacramenta aperiens accessum. Per Baptisma a peccato liberamur et tamquam filii Dei regeneramur, Christi efficimur membra et Ecclesiae incorporamur atque eius missionis reddimur participes:(971) « Ita fit ut recte et apposite definiatur baptismum esse sacramentum regenerationis per aquam in verbo »(972).
(971) cf. Concilium Florentinum, Decretum pro Armenis: DS 1314 CIC 204, $ 1. 849; CCEO canon 675, $ 1.
(972) Catechismus Romanus 2, 2, 5: ed. P. Rodríguez (Città del Vaticano-Pamplona 1989) p. 179.
1214 Appellatur Baptismus secundum ritum centralem quo efficitur: baptizare (graece $"BJ.,4l) significat « mergere », « immergere »; « immersio » in aquam significat sepulturam catechumeni in mortem Christi, unde, per Resurrectionem cum Illo (cf. Rm 6,3-4 Col 2,12), tamquam « nova creatura » (2Co 5,17 Ga 6,15) egreditur.
1215 Hoc sacramentum etiam « lavacrum regenerationis et renovationis Spiritus Sancti » (Tt 3,5) appellatur, quia illam significat et efficit ex aqua et Spiritu nativitatem, sine qua nemo « potest introire in Regnum Dei » (Jn 3,5).
1216 « Vocatur autem hoc lavacrum illuminatio, quod mente illuminentur qui haec (catechetice) discunt »(973). Baptizatus, cum in Baptismo receperit Verbum quod est « lux vera quae illuminat omnem hominem » (Jn 1,9), postquam « illuminatus » est (cf. He 10,32), fit « filius lucis » (cf. 1Th 5,5) et ipse « lux » (Ep 5,8):
Baptismus, « omnium Dei beneficiorum praeclarissimum est et praestantissimum. (...) Donum vocamus, gratiam, Baptismum, unctionem, illuminationem, incorruptionis indumentum, regenerationis lavacrum, sigillum, ac denique excellentissimo quovis nomine appellamus. Donum dicitur quia iis qui nihil prius contulerunt datur; gratia quia etiam debentibus; baptismus, quia peccatum in aqua sepelitur; unctio, quia sacer et regius (haec enim erant quae ungebantur); illuminatio, quia splendor et claritas; indumentum, quia ignominiae nostrae velamen est; lavacrum, quia abluit; sigillum, quia conservatio est ac dominationis obsignatio »(974).
(973) Sanctus Iustinus, Apologia, 1, 61: CA 1,168 (PG 6, 421).
(974) Sanctus Gregorius Nazianzenus, Oratio 40, 3-4: SC 358,202-204 (PG 36, 361-364).
1217 In Vigiliae Paschalis liturgia, cum aquae baptismalis benedictio fit, Ecclesia sollemniter magnos commemorat historiae salutis eventus qui iam Baptismi praefigurabant mysterium:
« Deus, (...) invisibili potentia per sacramentorum signa mirabilem operaris effectum, et creaturam aquae multis modis praeparasti ut Baptismi gratiam demonstraret »(975).
(975) Vigilia Paschalis, Benedictio aquae: Missale Romanum, editio typica (Typis Polyglottis Vaticanis 1970) p. 283.
1218 A mundi origine, aqua, haec humilis et miranda creatura, vitae et fecunditatis est fons. Eam sacra Scriptura perspicit sub Spiritu Dei qui veluti ei « incubat »: (cf. Gn 1,2)
« Deus, cuius Spiritus super aquas inter ipsa mundi exordia ferebatur, ut iam tunc virtutem sanctificandi aquarum natura conciperet »(976).
(976) Vigilia Paschalis, Benedictio aquae: Missale Romanum, editio typica (Typis Polyglottis Vaticanis 1970) p. 283.
1219 Ecclesia in Arca Noe praefigurationem vidit salutis per Baptismum. Revera, per illam « pauci, id est octo animae, salvae factae sunt per aquam » (1P 3,20):
« Regenerationis speciem in ipsa diluvii effusione signasti, ut unius eiusdemque elementi mysterio et finis esset vitiis et origo virtutum »(977).
(977) Vigilia Paschalis, Benedictio aquae: Missale Romanum, editio typica (Typis Polyglottis Vaticanis 1970) p. 283.
1220 Si aqua fontis symbolum est vitae, aqua maris symbolum est mortis. Hac de causa, crucis mysterii figura esse poterat. Propter hunc symbolismum, Baptismus communionem cum morte Christi significat.
1221 Praesertim transitus Maris Rubri, vera Israel liberatio a servitute Aegypti, liberationem a Baptismo peractam annuntiat:
« Abrahae filios per Mare Rubrum sicco vestigio transire fecisti, ut plebs, a Pharaonis servitute liberata, populum baptizatorum praefiguraret »(978).
(978) Vigilia Paschalis, Benedictio aquae: Missale Romanum, editio typica (Typis Polyglottis Vaticanis 1970) p. 283.
1222 Baptismus denique in Iordanis praefiguratur transitu, per quem populus Dei donum recipit Terrae descendentibus Abrahae promissae, imaginis vitae aeternae. Huius beatae hereditatis promissio in Novo Foedere adimpletur.
1223 Omnes Veteris Foederis praefigurationes suam in Christo Iesu inveniunt consummationem. Ipse Suam vitam publicam incipit postquam fecit Se a sancto Ioanne Baptista in Iordane baptizari (cf. Mt 3,13), et, post Resurrectionem Suam, hanc Apostolis praebet missionem: « Euntes ergo docete omnes gentes, baptizantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti, docentes eos servare omnia, quaecumque mandavi vobis » (Mt 28,19-20) (cf. Mc 16,15-16).
1224 Dominus noster Se voluntarie sancti Ioannis submisit baptismo, peccatoribus destinato, ad omnem iustitiam implendam (cf. Mt 3,15). Hic Iesu gestus manifestatio est Eius « exinanitionis » (cf. Ph 2,7). Spiritus qui super aquas primae creationis ferebatur, tunc super Christum descendit, novam creationem praeludens, et Pater Iesum ut Suum dilectum manifestat Filium (cf. Mt 3,16-17).
1225 In Paschate Suo, Christus omnibus hominibus Baptismi fontes aperuit. Re quidem vera, iam de passione quam Ipse Hierosolymis erat subiturus, locutus erat tamquam de « Baptismo » quo Ipse baptizandus erat (cf. Mc 10,38 Lc 12,50). Sanguis et aqua quae de aperto Iesu crucifixi exiverunt latere (cf. Jn 19,34), typi sunt Baptismi et Eucharistiae, vitae novae sacramentorum: (cf. 1Jn 5,6-8) exinde possibile est « ex aqua et Spiritu » nasci ad introeundum in Regnum Dei (Jn 3,5).
« Vide, ubi baptizaris, unde sit Baptisma nisi de cruce Christi, de morte Christi. Ibi est omne mysterium, quia pro te passus est. In Ipso redimeris, in Ipso salvaris »(979).
(979) Sanctus Ambrosius, De sacramentis, 2, 2, 6: CSEL 73, 27-28 (PL 16, 425-426).
1226 Inde a die Pentecostes, Ecclesia sanctum celebravit et administravit Baptismum. Revera, sanctus Petrus multitudini sua praedicatione perturbatae declarat: « Paenitentiam (...) agite, et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissionem peccatorum vestrorum, et accipietis donum Sancti Spiritus » (Ac 2,38). Apostoli et eorum collaboratores Baptismum offerunt cuilibet qui in Iesum credit: Iudaeis, Deum timentibus, paganis(980). Baptismus semper apparet ut fidei coniunctus: « Crede in Domino Iesu et salvus eris tu et domus tua », declarat sanctus Paulus suo custodi carceris Philippis. Narratio autem prosequitur: « Et baptizatus est ipse et omnes eius continuo » (Ac 16,31-33).
(980) cf. Ac 2,41 Ac 8,12-13 Ac 10,48 Ac 16,15
1227 Secundum sanctum Paulum apostolum, credens per Baptismum morti Christi communicat; cum Ipso sepelitur et resurgit:
« Quicumque baptizati sumus in Christum Iesum, in Mortem Ipsius baptizati sumus. Consepulti ergo sumus cum Illo per Baptismum in mortem, ut quemadmodum suscitatus est Christus a mortuis per gloriam Patris, ita et nos in novitate vitae ambulemus » (Rm 6,3-4) (cf. Col 2,12).
Baptizati « Christum induerunt » (cf. Ga 3,27). Baptismus, per Spiritum Sanctum, lavacrum est quod purificat, sanctificat et iustificat (cf. 1Co 6,11 1Co 12,13).
1228 Baptismus est ergo aquae lavacrum in quo « semen incorruptibile » Verbi Dei suum producit effectum vivificantem (cf. 1P 1,23 Ep 5,26). Sanctus Augustinus de Baptismo dicet: « Accedit verbum ad elementum, et fit sacramentum »(981).
(981) Sanctus Augustinus, In Iohannis evangelium tractatus, 80,3: CCL 36, 529 (PL 35, 1840).
1229 Inde ab Apostolorum temporibus, christianum fieri in rem deducitur per iter et initiationem quae pluribus constant gradibus. Hoc iter potest celeriter vel lente percurri. Illud vero quaedam elementa essentialia semper implicabit: Verbi annuntiationem, Evangelii acceptionem ad conversionem trahentem, fidei Professionem, Baptismum, Spiritus Sancti effusionem, ad Communionem eucharisticam accessum.
1230 Haec initiatio, saeculorum decursu et secundum diversa adiuncta, multum variavit. Prioribus Ecclesiae saeculis, initiatio christiana magnum experta est incrementum, cum longa catechumenatus periodo et cum praeviorum successione rituum qui iter praeparationis catechumenatus liturgice signabant et ad celebrationem sacramentorum initiationis christianae ducebant.
1231 Ubi infantium Baptismus ample habitualis forma celebrationis effectus est huius sacramenti, ipsa est facta actus unicus qui gradus initiationi christianae praevios, modo valde compendiario, colligit. Propter suam ipsam naturam, Baptismus infantium catechumenatum exigit postbaptismalem. Agitur non solum de necessitate institutionis Baptismo posterioris, sed de necessaria gratiae baptismalis explicatione in personae incremento. Hic est proprius catechismi locus.
1232 A Concilio Vaticano II pro Ecclesia latina « catechumenatus adultorum pluribus gradibus distinctus » est restauratus(982). Eius inveniuntur ritus in Ordine initiationis christianae adultorum (1972). Concilium ceterum permisit ut, « praeter ea quae in traditione christiana habentur », in terris missionum admittantur « illa etiam elementa (...) quae apud unumquemque populum in usu esse reperiuntur, quatenus ritui christiano accommodari possunt »(983).
(982) Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 64: AAS 56 (1964) 117.
(983) Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 65: AAS 56 (1964) 117; cf Ibid, SC 37-40: AAS 56 (1964) 110-111.
1233 Hodie igitur in omnibus latinis et orientalibus ritibus, initiatio christiana adultorum ab eorum in catechumenatum incipit ingressu, suumque attingit culmen in unica celebratione trium sacramentorum Baptismi, Confirmationis et Eucharistiae(984). In ritibus orientalibus, initiatio christiana infantium in Baptismo incipit quem immediate Confirmatio et Eucharistia sequuntur, dum in ritu Romano illa per catecheseos prosequitur annos ut posterius Confirmatione concludatur et Eucharistia quae culmen est eorum initiationis christiana (cf. CIC 851,2 CIC 851,100).
(984) cf. Concilium Vaticanum II, Decr. Ad gentes, AGD 14: AAS 58 (1966) 963; CIC 851 CIC 865-866
1234 Sensus et gratia sacramenti Baptismi clare in ritibus eius apparent celebrationis. Fideles, gestus et verba huius celebrationis attenta participatione sequentes, initiantur divitiis quas hoc sacramentum in unoquoque novo baptizato significat et efficit.
1235 Signum crucis, in celebrationis limine, Christi denotat sigillum super illum qui ad Eum mox pertinebit et Redemptionis significat gratiam quam Christus nobis per Suam crucem acquisivit.
1236 Verbi Dei annuntiatio candidatis et congregationi veritatem illuminat revelatam, et fidei suscitat responsum, quod a Baptismo est inseparabile. Baptismus est modo peculiari « sacramentum fidei », quia ipse sacramentalis in vitam fidei est ianua.
1237 Quia Baptismus a peccato et ab eius instigatore, Diabolo, significat liberationem, unus (vel plures) super candidatum profertur exorcismus. Ipse ungitur catechumenorum oleo vel celebrans ei imponit manum, et ipse Satanae explicite abrenuntiat. Ita praeparatus, potest Ecclesiae profiteri fidem in quam ipse per Baptismum « tradetur » (cf. Rm 6,17).
1238 Aqua baptismalis deinde (sive in momento ipso sive in Vigilia Paschali) per Epiclesis consecratur orationem. Ecclesia petit a Deo ut, per Eius Filium, Spiritus Sancti virtus in hanc descendat aquam, ut qui in ea baptizabuntur, « ex aqua et Spiritu » nascantur (Jn 3,5).
1239 Tunc sacramenti sequitur ritus essentialis: Baptismus proprie dictus, qui mortem peccato significat et efficit, atque ingressum in vitam Sanctissimae Trinitatis per configurationem mysterio Paschali Christi. Baptismus modo maxime significativo fit per triplicem immersionem in aquam baptismalem. Sed ab antiquitate potest etiam conferri ter super caput candidati infundendo aquam.
1240 In Ecclesia latina, hanc triplicem infusionem haec verba comitantur ministri: « N., ego te baptizo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». In liturgiis orientalibus, catechumeno ad Orientem verso, sacerdos dicit: « Servus Dei, N., baptizatur in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti ». Et ad uniuscuiusque Personae Sanctissimae Trinitatis invocationem, ille eum in aquam mergit et ab ipsa extollit.
1241 Unctio sancti chrismatis, olei fragrantis ab Episcopo consecrati, Spiritus Sancti significat donum novo baptizato collatum. Ipse effectus est christianus, id est « unctus » a Spiritu Sancto, incorporatus Christo qui Sacerdos, Propheta et Rex est unctus(985).
(985) cf. Ordo Baptismi parvulorum, 62 (Typis Polyglottis Vaticanis 1969) p. 32.
1242 In Ecclesiarum Orientalium liturgia, unctio postbaptismalis sacramentum est Chrismationis (Confirmationis). In liturgia Romana, ipsa secundam annuntiat sancti chrismatis unctionem quam Episcopus conferet: sacramentum Confirmationis quod unctionem baptismalem quasi « confirmat » et perficit.
1243 Vestis alba baptizatum Christum induisse (cf. Ga 3,27), cum Christo surrexisse, symbolice indicat. Cereus de Cereo Paschali accensus Christum significat neophytum illuminasse. In Christo, baptizati sunt « lux mundi » (Mt 5,14) (cf. Ph 2,15) .
Novus baptizatus iam filius est Dei in Filio Unico. Filiorum Dei potest dicere orationem: Pater noster.
1244 Prima Communio eucharistica. Neophytus, filius Dei effectus, vestique nuptiali indutus, « ad cenam nuptiarum Agni » admittitur et vitae novae recipit nutrimentum, corpus et sanguinem Christi. Ecclesiae Orientales vivam servant conscientiam unitatis initiationis christianae, sanctam Communionem donantes omnibus novis baptizatis et confirmatis, etiam parvulis infantibus, verbum Domini recolentes: « Sinite parvulos venire ad me. Ne prohibueritis eos » (Mc 10,14). Ecclesia latina, accessum ad sanctam Communionem illis reservans qui usus rationis attigerunt aetatem, apertionem Baptismi ad Eucharistiam exprimit, infantem mox baptizatum ad altare pro oratione « Pater noster » admovens.
1245 Sollemnis benedictio celebrationem concludit Baptismi. Cum de recenter natorum agitur Baptismo, matris benedictio peculiarem habet locum.
1246 « Baptismi capax est omnis et solus homo nondum baptizatus »(986).
(986) CIC 864 cf. CCEO canon 679.
1247 Ab Ecclesiae originibus, adultorum Baptismus est condicio omnium frequentissima ubi Evangelii annuntiatio adhuc est recens. Catechumenatus (praeparatio ad Baptismum) locum tunc habet magni momenti. Is, cum initiatio ad fidem sit et ad vitam christianam, disponere debet ad doni Dei in Baptismo, Confirmatione et Eucharistia acceptionem.
1248 Scopus catechumenatus, seu formationis catechumenorum, est illis efficere possibile, incepto divino respondendo et in unione cum quadam ecclesiali communitate, suam conversionem suamque fidem ad maturitatem ducere. Agitur de « totius vitae christianae » institutione, qua « discipuli cum Christo suo Magistro coniunguntur. Catechumeni ergo apte initientur mysterio salutis et exercitio morum evangelicorum sacrisque ritibus, successivis temporibus celebrandis, introducantur in vitam fidei, liturgiae et caritatis populi Dei »(987).
(987) Concilium Vaticanum II, Decr. Ad gentes, AGD 14: AAS 58 (1966) 962-963; cf Ordo initiationis christianae adultorum, Praenotanda 19 (Typis Polyglottis Vaticanis 1972) p. 11; Ibid,De tempore catechumenatus eiusque ritibus 98, p. 36.
1249 Catechumeni « iam (...) cum Ecclesia coniuncti sunt, iam de domo sunt Christi et non raro iam vitam agunt fidei, spei et caritatis »(988). Eos « iam ut suos dilectione et cura complectitur Mater Ecclesia »(989).
(988) Concilium Vaticanum II, Decr. Ad gentes, AGD 14: AAS 58 (1966) 963.
(989) Concilium Vaticanum II, Const. dogm. Lumen gentium, LG 14: AAS 57 (1965) 19; cf CIC 206 CIC 788
1250 Cum natura lapsa et peccato originali maculata nati, etiam ipsi infantes nova egent in Baptismo nativitate(990) ut liberentur a tenebrarum potestate et transferantur in dominium libertatis filiorum Dei (cf. Col 1,12-14), ad quam omnes homines vocantur. In Baptismo infantium peculiariter manifestatur pura gratuitas gratiae salutis. Ideo Ecclesia et parentes infantem inaestimabili privarent gratia deveniendi in filium Dei, si ei, paulo post nativitatem, Baptismum non conferrent(991).
(990) cf. Concilium Tridentinum, Sess. 5a, Decretum de peccato originali, canon 4: DS 1514
(991) cf. CIC 867 CCEO canon 686, $ 1.
1251 Parentes christiani agnoscent, hanc praxim etiam congruere cum suo munere nutritorum vitae a Deo illis concreditae(992).
(992) cf. Concilium Vaticanum II, Const. dogm. Lumen gentium, LG 11: AAS 57 (1965) 15-16; Ibid, LG 41: AAS 57 (1965) 47; Id., Const. past. Gaudium et spes, GS 48: AAS 58 (1966) 1067-1069; CIC 774, $ 2. 1136.
1252 Praxis parvulos baptizandi infantes traditio Ecclesiae est immemorialis. A saeculo II explicita de illa habentur testimonia. Est tamen vere possibile, iam ab initiis praedicationis apostolicae, cum integrae « domus » Baptismum receperunt(993), etiam infantes esse baptizatos. 191
(993) cf. Ac 16,15 Ac 16,33 Ac 18,8 1Co 1,16
1253 Baptismus est sacramentum fidei (cf. Mc 16,16). Sed fides communitate eget credentium. Singuli christifideles nonnisi in fide Ecclesiae credere possunt. Fides quae pro Baptismo requiritur non est fides perfecta et matura, sed quoddam initium quod vocatur ad se augendum. Catechumenus vel eius patrinus interrogatur: « Quid petis ab Ecclesia Dei? ». Et respondet: « Fidem! ».
1254 Fides in omnibus baptizatis, sive infantibus sive adultis post Baptismum crescere debet. Hac de causa, Ecclesia, singulis annis, in Vigilia Paschali, renovationem celebrat promissionum baptismalium. Praeparatio ad Baptismum solum ad vitae novae ducit limen. Baptismus fons est vitae novae in Christo ex quo tota vita christiana profluit.
1255 Ut gratia baptismalis explicari possit, parentum adiutorium magni est momenti. Hac etiam in re munus habetur patrini vel matrinae qui solidi debent esse credentes, idonei et parati ad novum baptizatum, infantem vel adultum, adiuvandum in eius vitae christianae itinere (cf. CIC 872-874). Eorum munus est verum ecclesiale officium(994). Tota communitas ecclesialis responsabilitatem participat in explicanda et servanda gratia Baptismo recepta.
(994) cf. Concilium Vaticanum II, Const. Sacrosanctum Concilium, SC 67: AAS 56 (1964) 118.
1256 Ministri ordinarii Baptismi sunt Episcopus et presbyter et, in Ecclesia latina, etiam diaconus(995). In casu necessitatis, quaelibet persona, etiam non baptizata, intentionem habens requisitam, potest baptizare (cf. CIC 861, $ 2), formulam baptismalem adhibens trinitariam. Intentio autem requisita est id velle facere quod facit Ecclesia baptizans. Ecclesia huius possibilitatis perspicit rationem in Dei voluntate salvifica universali (cf. 1Tm 2,4) et in Baptismi necessitate ad salutem (cf. Mc 16,16).
(995) cf. CIC 861, $ 1; CCEO canon 677, $ 1.
1257 Ipse Dominus asserit Baptismum esse ad salutem necessarium (cf. Jn 3,5). Ille etiam Suis discipulis mandatum dedit nuntiandi Evangelium atque omnes gentes baptizandi(996). Baptismus ad salutem illis est necessarius quibus Evangelium nuntiatum est et qui possibilitatem habuerunt hoc sacramentum petendi (cf. Mc 16,16). Ecclesia aliud medium non cognoscit ad ingressum in beatitudinem aeternam in tuto ponendum nisi Baptismum; hac de causa, missionem neglegere vitat quam ea a Domino accepit faciendi ut « ex aqua et Spiritu » illi omnes nascantur qui baptizari possunt. Deus salutem sacramento alligavit Baptismi, sed Ipse non est Suis sacramentis alligatus.
(996) cf. Mt 28,20 Cf Concilium Tridentinum, Sess. 7a, Decretum de sacramentis, Canones de sacramento Baptismi, canon 5: DS 1618 Concilium Vaticanum II, Const. dogm. Lumen gentium, LG 14: AAS 57 (1965) 18; Id., Decr. Ad gentes, AGD 5: AAS 58 (1966) 951-952.
1258 Inde a suo ortu, Ecclesia firmam servat persuasionem, eos qui mortem propter fidem patiuntur, quin Baptismum receperint, sua pro Christo et cum Ipso baptizari morte. Hic Baptismus sanguinis, sicut votum Baptismi, fructus affert Baptismi, quin sit sacramentum.
1259 Pro catechumenis qui ante Baptismum moriuntur, eorum votum explicitum recipiendi illum, paenitentiae de eorum peccatis atque caritati coniunctum, illis praestat salutem quam per sacramentum recipere nequiverunt.
1260 « Cum enim pro omnibus mortuus sit Christus, cumque vocatio hominis ultima revera una sit, scilicet divina, tenere debemus Spiritum Sanctum cunctis possibilitatem offerre ut, modo Deo cognito, huic Paschali mysterio consocientur »(997). Quilibet homo qui, Evangelium Christi Eiusque Ecclesiam ignorans, veritatem quaerit et Dei facit voluntatem prout illam cognoscit, salvari potest. Supponi potest, tales personas explicite Baptismum fuisse desideraturas, si eius cognovissent necessitatem.
(997) Concilium Vaticanum II, Const. past. Gaudium et spes, GS 22: AAS 58 (1966) 1043; cf Id., Const. dogm. Lumen gentium, LG 16: AAS 57 (1965) 20; Id., Decr. Ad gentes, AGD 7: AAS 58 (1966) 955.
1261 Relate ad infantes mortuos sine Baptismo, Ecclesia non potest nisi eos misericordiae Dei concredere, sicut ipsa in ritu pro eis facit exsequiarum. Re vera, magna misericordia Dei, « qui omnes homines vult salvos fieri » (1Tm 2,4), et Iesu teneritas erga infantes, propter quam dixit: « Sinite parvulos venire ad me. Ne prohibueritis eos » (Mc 10,14), nobis permittunt sperare, viam haberi salutis pro infantibus mortuis sine Baptismo. Tanto vehementior est etiam hortatio Ecclesiae, ne parvuli impediantur infantes quominus ad Christum per sancti Baptismi perveniant donum.
1262 Diversi Baptismi effectus per sensibilia ritus sacramentalis significantur elementa. Immersio in aquam ad symbolismos appellat mortis et purificationis, sed etiam ad illos regenerationis et renovationis. Duo praecipui effectus sunt ergo peccatorum purificatio et nova in Spiritu Sancto nativitas (cf. Ac 2,38 Jn 3,5).
1263 Per Baptismum omnia peccata remittuntur, peccatum originale et omnia personalia peccata, sicut etiam omnes peccati poenae(998). Re vera in eis qui sunt regenerati, nihil manet quod eos Regnum Dei ingredi impediat, neque Adae peccatum neque peccatum personale, neque peccati consequentiae, quarum gravissima est a Deo separatio.
(998) cf. Concilium Florentinum, Decretum pro Armenis: DS 1316
1264 Quaedam tamen consequentiae temporales peccati in baptizato permanent, sicut dolores, aegritudo, mors, vel fragilitates vitae inhaerentes, sicut indolis debilitates, etc., vel etiam inclinatio ad peccatum quae concupiscentia vel metaphorice fomes peccati a Traditione appellatur: « quae, cum ad agonem relicta sit, nocere non consentientibus et viriliter per Christi Iesu gratiam repugnantibus non valet. Quin immo "qui legitime certaverit, coronabitur" (2Tm 2,5) »(999).
(999) Concilium Tridentinum, Sess. 5a, Decretum de peccato originali, canon 5: DS 1515
1265 Baptismus non solum ab omnibus peccatis purificat, sed etiam e neophyto « novam creaturam » facit (cf. 2Co 5,17), filium Dei adoptivum 207 qui effectus est « divinae consors naturae » (cf. 2P 1,4), Christi membrum (cf. 1Co 6,15 1Co 12,27) et cum Eo coheres, 210 Spiritus Sancti templum (cf. 1Co 6,19).
1266 Sanctissima Trinitas baptizato gratiam sanctificantem, gratiam iustificationis largitur:
* quae illum reddit capacem credendi in Deum, in Eum sperandi Eumque amandi per virtutes theologales; illi potestatem praebet vivendi et agendi secundum Spiritus Sancti motionem per dona Spiritus Sancti; illum in bono per virtutes morales crescendi dat facultatem.
Sic totus vitae supernaturalis christiani organismus in sancto radicatur Baptismo.
Catechismus 1199